یک سنگر و رسانه هویتی 

امروز در تقویم - بیست و پنجم اسفند ماه - بزرگداشت پروین اعتصامی مشهورترین بانوی شاعر قرن چهاردهم هجری شمسی است. دختری از تبریز که از نوجوانی، قلم به دست گرفت و به سبکی مستقل و مرکب از دو سبک خراسانی و عراقی سرود و نوشت.
کد خبر: ۱۴۹۶۸۸۳
نویسنده حمید هنرجو | نویسنده و پژوهشگر
 
فرهنگ و ادب میهنی، هویتی و ملی ما ایرانیان در طول تاریخ، حرف برای گفتن داشته، ما میراث دار تمدنی خیره‌کننده‌ایم و بخش عظیمی از جلوه‌گری تمدنی‌مان، وامدار شعر است، همان کلام خیال‌انگیز، خوش‌تراش و سازگار با ذائقه ایرانیان فهیم و سایر مللی که دل در گرو گنجینه ادبی سرزمین شعرخیزمان دارند، اهمیت و جایگاه شعر به اندازه‌ای است که توجه سرشناسان سایر حوزه‌های علمی را به خود معطوف داشته، مثلا ارسطو فیلسوف شناخته شده از اولین کسانی است که رساله‌ای درباره شعر می‌نویسد و - در آن دوره - کلام موزون و مقفا را بر نثر و نوشته، مقدم می‌شمارد. فارابی و افلاطون هم نگاه‌های جالبی به شعر و قدرت جاذبه و مسحورکننده‌اش دارند که قابل مطالعه است. بانوی پارسا، مسلمان، اهل خرد و دغدغه‌مند اجتماعی پروین اعتصامی آگاهانه و با ذهنی باز، زمانه را رصد می‌کند، نه دید بسته و متعصبانه دارد و نه به دام روشنفکرنمایان و جهل مدرن می‌افتد، بلکه بر قله شعر می‌ایستد و حرفش را می‌زند، اشعار سلیس، صریح و صلابت گفتارش، بر کوچه و بازار سایه می‌اندازد و عرصه بر قلدرمآبان، زیاده‌خواران و معارضان اخلاق، محدود می‌کند، اماهمچنان متانت کلام و ادبیات اوعامل جذب و دلبستگی آحاد مختلف مردم به شعراوست. یکی دیگر از مزیت‌های شعر پروین - که باید او را «رسانه زمانه خویش» دانست - تهی بودن از مضمون‌های فرسوده و کلیشه‌ای است، او دنباله رو بسیاری از شاعران ایرانی که در زمان‌های قبل از او در این دایره می‌چرخیدند، نمی‌شود و حرف‌های تکراری نمی‌زند، الحق والانصاف، معارف و اخلاق را به زبانی نو برای هم عصران خودش روایت می‌کند تا جایی که این تسلط و نوگرایی حیرت‌انگیز هم می‌شود! او با همین زبان نو و لین، پیام اجتماعی و اخلاقی می‌دهد و زنان و دختران معاصر با خودش را توصیه به ساده زیستی، فراگیری علم و دانش و تقوا می‌کند. او به ظاهر، نگرشی زنانه دارد اما حرارت و موج اندیشه‌اش به همه افراد جامعه می‌رسد، بانوان و دختران آن دوران که نسبت فکری و عاطفی خودشان را با سراینده، محکم و درهم تنیده می‌بینند، مبلغان «اختر چرخ ادب» می‌شوند و پروین را در مقطع زمانی کوتاهی به شهرت ادبی بالایی می‌رسانند. شعر «پروین» این واقعیت را می‌گوید که تاثیرگذاری زنان در ادبیات و مشخصا شعر فارسی، انکارناپذیر است اما این به مفهوم تفکیک هنر و ادبیات زنانه از هنر و ادبیات مردانه نیست، زیرا اندیشه، خاستگاه عمومی دارد و در بستر زمان، رشد و تعالی پیدا می‌کند، پروین و دیگر متقدمان و مشاهیر علم، فرهنگ و ادب ایران، پرچمداران عزت و عظمت سرزمینی ما هستند و گفتن و نوشتن از خدمات بی‌شائبه‌شان، بر تداوم این مسیر تمدن آفرین، توجه و تاکید آگاهانه دارد... .این سال‌ها که زبان و ادبیات فارسی در برابر تندبادها و تحدیدهای متعدد تاب آورده، خوب است که بازخوانی آثار و معرفی شایسته بزرگان فرهنگ و ادب به نسل‌های جدید را سنگری مهم و تعیین‌کننده در حراست و صیانت از گنجینه زبان و ادب فارسی بدانیم، ما که حقیقتا کار قابل توجهی در این حوزه‌ها انجام نداده‌ایم...!
newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰
ما فرزندان دلیلیم، نه پرخاش

سید علی بطحایی معتقد است ضرورت تدوین منشور اخلاقی برای هیات‌ها ضروری است تا فرهنگ «نقد عالمانه» جایگزین رفتار‌های تنش‌زا شود

ما فرزندان دلیلیم، نه پرخاش

نیازمندی ها